گیلسونایت چیست؟

گیلسونایت  همان نفت خام است که پس ازهزاران سال ، بعد از زمین لرزه و بر اثر عوامل فشار و دما و همچنین زمان، مواد فرارخود را از دست و باقیمانده آن ماده ای براق و شکننده و شیشه ایی بر جای میماند که شبیه ذغال سنگ است.

این نام به این دلیل انتخاب شد زیرا اولین کسی که این کالا را کشف نمود و بصورت تجاری در بازار بفروش رساند ساموئل گیلسون بود که پس از ثبت این برند، شرکت امریکن گیلسونایت را هدایت کرد; و امروزه تمام دنیا این کالا را بنام او میشناسند.

این کالای با ارزش حاوی بیش از ۱۰۰ عنصر و قابل ترکیب و همگن شدن با ۱۶۰ ماده دیگر است و دمای نرمی آن بین ۱۴۸ تا ۲۴۰ درجه سانتی گراد و نفوذ پذیری آن تا ۴ صدم میلیمتر میباشد.

مصارف گیلسونایت خالص  حفاری آسفالت ایزوگام و ریخته گری

تفاوت گیلسونایت با ذغال سنگ در چیست؟

تفاوت ذغال سنگ و گیلسونایت در ماده اولیه تولید این کالاست:

ذغال سنگ از تجریه گیاهان و درختان بدست می آید ولی گیلسونایت از تجزیه حیوانات بدست می آید که ارزش حرارتی و مقدار کربن ذغال سنگ به مراتب بیشتر از گیلسونایت و با یک آزمایش ساده میتوان این دو را از هم تشخیص داد.

میتوان درصد حالالیت آن را در CS2 آزمایش کرد و هر چه حلالیت بالاتر باشد به گیلسونایت نزدیکتر و هر چه پایینتر باشد به ذغال سنگ تمایل دارد.

معادن گیلسونایت ایران:

حدود ۳۰ معدن گیلسونایت در ایران فعال بود و مجموعا سالیانه تا ۴۰۰۰۰۰ تن استخراج و ۲۶۰۰۰۰ تن آن صادر میگردد.این معادن عمدتا در استانهای کرمانشاه ایلام و لرستان و قسمتی در بوشهر(عسلویه) تمرکز دارند که بصورت روباز و زیر زمینی استخراج میگردند.از بزرگترین معادن در قصر شیرین میاوان اشاره کرد که روباز برداشت میگردد و روزانه تا ۵۰۰ تن امکان استخراج دارد. کیفیت استخراج از معادن به روش بهره برداری و مکان آن بستگی دارد.

کاربرد گیلسونایت در حفاری چاه نفت

گیلسونایت به عنوان افزودنی گل حفاری استفاده میشود و بسته به نوع حفاری، عمق حفاری، خاک و دانسیته همچنین فشار لایه های زمین درصد استفاده از آن در فرمول گل حفاری متفاوت میباشد . همچنین به عنوان FLC(fluid loss control)  یا کنترل از هرز رفتن سیال  در گل حفاری  استفاده شده و با ذوب شدن باعث گرفتن گرمای مته حفاری و همچنین روانکاری مته میگردد.

کاربرد گیلسونایت در صنعت  آسفالت سازی

_{گیلسونایت} در آسفالت سازی، کمک به افزایش پایداری اسفالت نموده و چسبندگی بالایی بین ماکادوم و قیر ایجاد میکند. این چسبندگی باعث میشود آسفالت ترک نخورد و همچنین در آسفالت گیاه رشد نکند.

یکی از مهمترین کارهایی که در آسفالت سازی انجام میدهند ضخامت آسفالت را کم میکنند و حجم مصرفی قیر راپایین میاورند.عمل دیگری که در تابستان در آسفالت رخ میدهد دمای نرمی است که به هنگام میکس کردن با آسفالت در اثر آفتاب خوردن شل یا نرم نشده و با ترمز گرفتن کامیونهای سنگین پله پله یا جمع نمیشود.

بیشتر فرودگاهای دنیا با افزودنی گیلسونایت آسفالت را تهیه میکنن. مهمترین دلیل آن  در زمان گرم شدن به هنگام اصطکاک چرخ هواپیما با باند فرودگاه و عدم تغییر شکل آسفالت در تابستان و زمستان میباشد.

کاربرد گیلسونایت در ایزوگام

بیشترین کاربرد در ایزولاسیون در تولید ایزوگام میباشد.با میکس کردن گیلسونایت ،کربنات کلسیم;افزودنی و قیر بهمراه روغن افزایش دهنده کشش ایزوگامی تولید میشود که باعث ساختن کامپوزیت و بالارفتن مقاومت گرمایی ایزوگام میشود و پوشش پایدار و همگن بوجود می آورد.

کاربرد گیلسونایت در رنگ و جوهر

جوهر پرینتر ترکیبی از کربن بلک و قیر میباشد که با کمک گیلسونایت این ترکیب چسبندگی بیشتری پیدا میکند و ماندگاری آن بسیار بیش تر میگردد.

حجم بسیارزیادی از این ماده گرانبها در تولید جوهر روزنامه مصرف میشود که به جوهر ارگانیک هم مشهور میباشد.از مهمترین عامل که بتوان از آن استفاده نمود درجه نرمی پایین و خاکستر زیر ۳% میباشد.

مهمترین کاری که در صنعت جوهر انجام میدهد به جریان انداختن مواد به همراه تثبیت کننده آن میباشد.انواع جوهر را میتوان از ترکیب با گیلسونایت ساخت که معروفترین آنها جوهر پرینتر،جوهر روزنامه،چاپ،جوهر لیتوگرافی و افست،گراور،کستل و جوهر فلکسوگرافیک.

کاربرد گیلسونایت در ریخته گری

افزودنی گیلسونایت در ماسه قالب گیری و ریخته گری بعنوان یک رزین عمل کرده و بین ماسه و مواد دیگر چسبندگی ایجاد مینماید.این چسبندگی بعد از پر کردن قالب کمک میکند که گاز متصاعد شده از تصعید گیلسونابت باعث فشار بر ماده ریخته شده بگردد و آسان تر قالب از ماده ریخته گری شده جدا شود.در ضمن سطوح قالب بسیار صیغلی می ماند.

دانه بندی گیلسونایت

دانه بندی گیلسونایت بسته به نوع کاربری آن متفاوت بوده و از ۱۰ مش شروع شده که با دستگاه آسیاب چکشی تولید میشود و قابلیت تولید تا ۱۰۰ مش را داراست ولی از ۱۰۰ مش تا ۴۰۰ مش با آسیاب بال میل یا ترکیبی از ایندو همراه با ایرسپریتور و از ۴۰۰ مش تا ۶۰۰ مش با جت میل قابل نرم کردن و خردایش میباشد.

دانه بندی ریز برای استفاده حتما نیاز به سیستم بسته دارد چراکه بسیار غبار کرده و موجب آلودگی محیط اطراف میشود.بیشرین سایزی که خریداران در صنایع مختلف مصرف مینمایند مش ۲۰۰ میباشد .بر اساس استاندارد مش ۲۰۰ معنی رد شدن ۱۰۰% پودر از سرند را نمیدهد و معمولا ۸۰% آن عبور میکند که الباقی سایزهای درشتر را تشکیل میدهند.

حلالیت گیلسونایت

حلالیت گیلسونایت در حلالهای متفاوت درصد های متفاوت دارد ولی در بیشتر مواد نفتی توانایی حل شدن دارد.درصد حلالیت در حلال ها نشان از مرقوبیت کالا و در نتیجه درصد حل شودنگی و میکس با هیدروکربنها و رزینها را دارد.

هر چقدر خاکستر بار کمتر باشد مقدار حلالیت آن بیشتر است ولی این امر قطعی نیست و بسته به نوع و زمان تشکیل گیلسونایت هم دارد.توسط محلول کردن میتوان خاکستر آن را فیلتر کرد و پس از خشک نمودن حلالیتی تا ۹۹% تولید نمود.

آنالیز گیلسونایت

آنالیز گیلسونایت بصورت فیزیکی و شیمیایی به روش مخرب و غیر مخرب انجام میشود.توسط XRF و XRD عناصر موجود مشخص میشود. معمولا هر چه در نفت خام دیده میشود در این ماده معدنی هم میتوان دید.